Dialoogdocument – “Wat is een missionaire parochie?”
Datum document: 16 december 2024

Inleiding
Om tot een gedeelde visie te komen, zullen we het gesprek aangaan rondom de volgende vragen:

1. Wat is een missionaire parochie?
2. Waarom streven naar een meer missionaire parochie?
3. Wat betekent het om missionair te zijn?
4. Wat is er nodig om een missionaire parochie te worden?

Voor elke vraag is hieronder een eerste inhoudelijke aanzet gegeven die kan dienen als basis voor de gesprekken. Tijdens de bijeenkomsten zullen we deze thema’s verder verkennen en onderzoeken wat missionair-zijn voor onze gemeenschap betekent.

1. Wat is een missionaire parochie?
Een missionaire parochie is een gemeenschap die zich richt op leerlingen te worden van Jezus Christus, geïnspireerd door Matteüs 28:19-20, waarin Jezus zegt:

“Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen en doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest en leert hen te onderhouden alles wat ik u bevolen heb. Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld”

De beweging van de missionaire parochie, die in Nederland bekendheid heeft gekregen via
voorbeelden uit Canada en andere landen, biedt principes die kunnen helpen om onze kernopdracht van evangelisatie en gemeenschapsopbouw te vervullen. Zie voor meer informatie de website Missionaire Parochie.

Het centrale doel is om een parochie te worden waar ‘leerlingen van Jezus’ worden centraal staan en waar we samen uitdragen waarin we geloven. Uitdragen door ook over de grenzen van onze eigen parochie heen omzien naar mensen in nood, ongeacht wie deze mensen zijn en of ze wel of niet volgeling willen worden van Jezus.

2. Waarom streven naar een meer missionaire parochie?
In het verleden was de Kerk in Nederland diep geworteld in de samenleving en kerkelijke betrokkenheid werd als vanzelfsprekend ervaren.

Sinds de jaren vijftig is dit echter sterk veranderd. We zijn nu, net als de eerste christelijke gemeenschappen, een minderheid geworden. In de afgelopen decennia is in
onze gemeenschappen een naar binnen gerichte cultuur ingeslopen, zonder actief naar buiten te treden met de boodschap van Jezus Christus.

Deze naar binnen gerichte cultuur heeft geleid tot een aantal uitdagingen:
▪ Afnemende betrokkenheid van jongere generaties;
▪ Het niet inspelen op veranderende maatschappelijke behoeften;
▪ Financiële uitdagingen door een structureel begrotingstekort;
▪ Een groeiend tekort aan vrijwilligers;
▪ Een krimpend pastoraal team.

Levendige en inspirerende parochie
Om een meer levendige en inspirerende parochie te worden die standhoudt en ook uitreikt naar meer mensen, is een cultuurverandering nodig. We moeten ons niet alleen richten op het behouden van de huidige gemeenschap, maar ook actief richten op de noden van het dorp / de stad / de wereld, waarin en waarvoor we parochie zijn. Het gedachtegoed van de missionaire parochie zal hierbij richting geven.

3. Wat betekent het om missionair te zijn?
Het idee van een missionaire parochie kan weerstand oproepen, omdat het vaak geassocieerd wordt met actieve evangelisatie en bekering. Het is echter belangrijk om te beseffen dat missionair-zijn niet betekent dat je anderen actief moet overtuigen of bekeren.

Missionair-zijn gaat vooral over het delen van je geloof op een manier die bij jou past. Er zijn veel manieren om missionair te zijn zonder dat je expliciet mensen probeert te bekeren.

Hier zijn enkele manieren waarop parochianen missionair kunnen zijn. En wellicht komen uit onze gesprekken nog meer manieren naar voren.

▪ Leef je geloof dagelijks: Laat je geloof zien door vriendelijkheid, zorg voor anderen en integriteit in je werk en relaties.
▪ Diaconie: Betrokkenheid bij hulp aan kwetsbaren, zieken of ouderen is een krachtige manier om het evangelie in de praktijk te brengen.
▪ Gastvrije parochiecultuur: Creëer een open en gastvrije sfeer waarin mensen zich welkom voelen.
▪ Relaties en een luisterend oor: Bouw authentieke relaties op en luister naar anderen, deel hoe je geloof je kracht geeft.
▪ Gebed en geestelijke ondersteuning: Bid voor je gemeenschap en bied geestelijke steun aan
anderen.
▪ Catechese en geloofsverdieping: Help bij de geloofsgroei van anderen door catechese of geloofsgroepen (bv. Alpha cursus) te begeleiden.
▪ Digitale evangelisatie: Deel je geloof subtiel via sociale media of andere online kanalen.

Bovenstaande voorbeelden van dagelijkse acties kunnen samen een groot verschil maken en bijdragen aan gerechtigheid, vrede en behoud van de schepping.
Missionair-zijn betekent dus dat je door je dagelijkse leven, je dienstbaarheid en je gastvrijheid de boodschap van het evangelie uitdraagt, op een manier die bij jou past.

4. Wat is er nodig om een meer missionaire parochie te worden?
Om een meer missionaire parochie te worden, is een omslag nodig van een cultuur van parochieonderhoud naar een cultuur van missionaire vernieuwing en evangelisatie.

Deze verandering vraagt om leiders die parochianen inspireren en ondersteunen om deze verandering te realiseren. Hieronder enkele belangrijke factoren:

▪ Duidelijke missie en visie: Het is belangrijk om een helder doel te hebben dat gericht is op evangelisatie en het bereiken van mensen, zowel binnen als buiten de geloofsgemeenschap.
▪ Sterk leiderschapsteam: Een team van betrokken leken kan samen met de pastoor het pastorale leiderschap dragen. Dit kan een oplossing zijn voor de krimp van het pastoraal team. Dit team ondersteunt strategische pastorale beslissingen en begeleidt de parochie in haar missionaire ontwikkeling in nauwe samenwerking met de locaties.
▪ Cultuur van openheid en betrokkenheid: Een open en betrokken cultuur, waarin innovatie en
verandering welkom zijn, kan helpen om nieuwe wegen te ontdekken om anderen te bereiken.
▪ Diepere geestelijke verbondenheid: Een focus op spirituele groei, door gebed, sacramenten en catechese, kan een stevige basis bieden voor missionair werk.
▪ Sterke gemeenschapsbanden: Het versterken van relaties binnen de parochie kan zorgen voor en warme, uitnodigende gemeenschap waar mensen zich welkom voelen.
▪ Meer aandacht voor evangelisatie: Het woorden geven aan en het actief delen van het geloof kan gestimuleerd worden door persoonlijke getuigenissen en uitnodigende activiteiten, die kansen creëren om met anderen in contact te komen.
▪ Bereidheid tot verandering: Openheid om bestaande structuren en gewoontes aan te passen is nodig om nieuwe mogelijkheden te ontdekken en missionair werk te verbeteren.
▪ Verbondenheid met de wereld waarin we leven: Weet hebben van wat er leeft bij de mensen, in de wijken/dorpen/stad waarin we parochie-zijn, en zo nodig betrokken raken bij problemen die spelen.

Samenwerking met anderen, denk daarbij aan andere christelijke kerken, in interreligieus verband, met hulpverlening etc. is daarbij van wezenlijk belang.
Deze elementen kunnen ons helpen de parochie verder te ontwikkelen tot een gemeenschap die leeft vanuit haar missionaire roeping.